WWW – wybrakowana, wybiórcza wiedza. Takie słowa nasuwają mi się, kiedy czytam, słucham o reformie edukacji, jaka ma rozpocząć się we wrzeniu 2017 roku. Uczniowie obecnych klas szóstych, niestety, zostają poniekąd skazani na to WWW. W wyniku wprowadzenia nowej podstawy programowej, bez przejściowego dokumentu, szóstoklasiści nie odbędą całego kursu fizyki albo chemii, ale nie tylko. Dotyczy to także języka polskiego.

Od początku…

Po pierwsze, dzieci urodzone w roku 2004 (oraz niektóre z 2005), rozpoczną naukę w przyszłym roku szkolnym 2017/2018 wg wspominanej nowej podstawy programowej. Dla uproszczenia nazywam ją PP2016. Zakłada ona konkretne treści do realizowania w klasie siódmej i ósmej. Niestety, nie uwzględnia tych zagadnień, które były w PP2008 na dalszym etapie nauki, gdyż przerzucono je do klas niższych. Czego uczniowie zatem nie będą wiedzieli?

Niestety, brak czasu

Najprościej rzecz ujmując, braki będą dotyczyć tych zagadnień, które w PP2008 były w gimnazjum, a które PP2016 przenosi do klas niższych (w omawianym przypadku do klas 4-6). Sprawa byłaby jeszcze do przełknięcia, gdyby w siódmej i ósmej klasie znalazłby się czas na nadrobienie tematów. Czasu jednak nie ma, gdyż ustawodawca w prezentowanym projekcie „siatki” godzin, na dwa ostatnie lata podstawówki daje tylko 4 godziny języka polskiego. Mam nadzieję, że ramówka nie jest obligatoryjna.

Pisałem już o tym <klik>, ale powtórzę to jeszcze raz – niech jeszcze CKE (Centralna Komisja Edukacji) wyznaczy termin tzw. egzaminu ósmoklasisty na kwiecień, de facto nauki pozostanie 17 miesięcy (10 m-cy w klasie 7. i tylko 7 m-cy w klasie 8.). Jeśli odejmiemy od tego ferie i inne rekolekcji… Czasu jest jeszcze mniej. O samym przygotowaniu do egzaminu – a niech nikt mi nie mówi, że nie trzeba – czyli powtórkach już nawet nie wspominam.

Pominięte zagadnienia

Poniższa lista z pewnością nie jest pełna. Braki najwyraźniej widać w gramatyce. Z pewnością to nie wszystko, co można byłoby wymienić.

1. Z klasy IV:
   1. rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, spójnik, partykuła, wykrzyknienie) –
      Wszystko pięknie i ładnie, ale… Partykuła i wykrzyknienie były w PP2008 planowane na gimnazjum. Nie jest to temat jakoś specjalnie trudny, niemniej, o czym pisałem, czasu jest mało. A ustawodawca nie przewiduje niczego dodatkowego na „zaległości”.
2. Z klasy V:
   1. zna budowę wiersza, rozpoznaje wiersz stroficzny i stychiczny
      – I jeszcze sylabotoniczny albo tropiczny! Kolejne dwa, nowe pojęcia.
   2. wskazuje cechy mitu, powieści i noweli
      – Mit i powieść były, do „nadrobienia” z klasy V pozostanie nowela.
   3. dokonuje odczytania tekstów przez przekład intersemiotyczny
      – Fachowcem od intersemiotyki się nie nazwę, choć moja magisterka dotyczyła tego zagadnienia. Trudne to jest…
   4. rozpoznaje formy przypadków, liczby i rodzaju gramatycznego zaimka oraz określa jego funkcje w wypowiedzi
      – Sam zaimek pojawił się, ale tylko ogólnie.
   5. oddziela temat fleksyjny od końcówki
      – Z powrotu tego tematu się cieszę, ale to powrót. A tu się wymaga, aby już to było opanowane.
   6. rozróżnia typy komunikatu: informacyjny, literacki, reklamowy, ikoniczny
      – Komunikat ikoniczny – dość szerokie zagadnienie.
   7. redaguje scenariusz filmowy na podstawie fragmentów książki oraz własnych pomysłów
      -W tym temacie to sam się muszę podszkolić, żeby to miało ręce i nogi, a nie było chałturzeniem. A może odkryję swoje nowe powołanie? 😉
3. Z klasy VI:
   1. rozpoznaje w tekście literackim: apostrofę, anaforę, pytanie retoryczne, powtórzenie i określa ich funkcje – Środków stylistycznych jest bez liku. PP2008 dla szkoły podstawowej wymieniła tylko porównanie, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy. Gdzie i kiedy zatem reszta?
   2. rozumie konstrukcję strony biernej i czynnej, przekształca konstrukcję strony biernej i czynnej i odwrotnie, odpowiednio do celu i intencji wypowiedzi; 2) określa funkcję wyrazów poza zdaniem i rozumie ich znaczenie; 3) rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu, wyróżnia człon nadrzędny i podrzędny oraz typy związków: związek zgody, rządu, przynależności
      – Część zagadnień z gimnazjum, obecnie brak w szkole podstawowej.
   3. rozróżnia synonimy, antonimy;
   4. rozróżnia retoryczne środki językowe, w tym peryfrazę, powtórzenie, aluzję;
   5. tworzy spójne wypowiedzi ustne i pisemne w następujących formach gatunkowych: opis przeżyć wewnętrznych, charakterystyka, tekst o charakterze argumentacyjnym;

W sumie to punktów 3.3, 3.4 oraz 3.5 już nie chce mi się komentować. Zagadnienia z III etapu wciśnięto w klasy 4-6, które są przecież zrealizowane w oparciu o inny dokument.

Czego Jaś się nie nauczy…

… tego Jan nie będzie umiał. Taka konkluzja przychodzi mi na myśl. A wiedza to ponoć do potęgi klucz.